Περί στόχου και αυτοσκοπού Ι

Αναδημοσιεύω εδώ ένα άρθρο του Αντώνη Πανούτσου που είχε γράψει για την αθλητική εφημερίδα Sportday με αφορμή τα γενέθλια του Ολυμπιακού στις 10 Μαρτίου (του 2006). Το έχω κρατήσει από τότε , το έχω τυπώσει και το διαβάζω συχνά-πυκνά , ορίστε λοιπόν :

Γεννήθηκα το 1948 στην Καλλίπολη Πειραιά. Μια εποχή, που όποιο παιδάκι δήλωνε Παναθηναϊκός το έπνιγαν στο λιμάνι και όποιο δήλωνε ΑΕΚτσής, το έβαζαν σε κλουβί σαν σπάνιο είδος. Στον Πειραιά, εκτός από τους Ολυμπιακούς, υπήρχαν κάποιοι Εθνικοί, οι οποίοι όμως έμεναν από την Ευαγγελίστρια και πέρα, μία γειτονιά που είχε τόση σχέση με την Καλλίπολη όσο τα περίχωρα του Πεκίνου. Στο συγκεκριμένο κομμάτι της Α' Πειραιά δεν γινόσουν Ολυμπιακός. Γεννιόσουν. Οπως γεννιόσουν χριστιανός ορθόδοξος. Η μόνη διαφορά ήταν ότι δεν το έγραφε η ταυτότητά σου. Πιθανότατα, επειδή υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες να είσαι μωαμεθανός.

Το 1952, σε ηλικία τεσσάρων ετών, ο θείος μου, ο Αντώνης, με πήγε στο γήπεδο της Ελευσίνας για να δούμε ένα ματς του πρωταθλήματος της ΕΠΣ Πειραιώς εναντίον του Πανελευσινιακού. «Εμείς είμαστε με αυτούς που φοράνε τα κόκκινα», μου είπε. Δεν χρειάστηκε να το επαναλάβει. Ημουν με «αυτούς με τα κόκκινα» στο πρώτο ευρωπαϊκό ματς του Ολυμπιακού εναντίον της Μίλαν στο παλιό Καραϊσκάκη. Ημουν με τους κόκκινους, όταν το 1961 σακάτεψαν στο ξύλο τους παίκτες του Παναιγιάλειου για να εκδικηθούν το σπάσιμο του ποδιού του Πολυχρονίου. Με τους κόκκινους στο ματς του 1966 εναντίον του Πανσερραϊκού στο Καραϊσκάκη, όταν ο Γιούτσος είχε κολλήσει την μπάλα στο μπούτι για να μπει στα δίχτυα και να πάρει το πρώτο πρωτάθλημα η ομάδα του Μπούκοβι. Δεκαεπτά χρόνια στο εξωτερικό, έπαιρνα κάθε Τρίτη την «Απογευματινή της Δευτέρας» για να δω τι κάνουν οι κόκκινοι. Ουδόλως με ενδιέφερε ότι ο Ολυμπιακός έκανε να πάρει 10 χρόνια πρωτάθλημα τα «πέτρινα» χρόνια. Και τι έγινε; Κύπελλα υπάρχουν πολλά. Ασε να μην κουράζουμε και τις καθαρίστριες να κάθονται να τα γυαλίζουν που σκουριάζουν, επειδή είναι κοντά στη θάλασσα... Μέχρι που μια στιγμή, σαν Παύλος στον δρόμο προς την Ιερουσαλήμ, έχασα την πίστη μου.

Αταβιστικά δηλώνω Ολυμπιακός. Λογικά πιστεύω ότι ο Ολυμπιακός πούλησε ένα κομμάτι από την ψυχή του για μερικά κιλά παλιοσίδερα. Γιατί έστω και σαν φαντασίωση από την εποχή του Μαντζαβελάκη με το «βαλιτσάκι», μέχρι τον Καπετάνιο με τους διαιτητές του, οι Ολυμπιακοί γούσταραν να πιστεύουν ότι κάθε Κύπελλο που πήραν,το πήραν με το σύστημα να τους πολεμάει. Αλήθεια; Μη γελάσω. Γιατί ούτε ο βουλευτής της ΕΡΕ και πρόεδρος
του Ολυμπιακού Βασίλης Ανδριανόπουλος ήταν ακριβώς λαϊκός αγωνιστής ούτε ο Νίκος Γουλανδρής λιμενεργάτης.

Οι ολυμπιακοί όμως πάντα πιστεύουν ότι ο Ολυμπιακός είναι κάτι άλλο από τους προέδρους του και απλώς τους κάνουν τη χάρη να διαχειρίζονται την ομάδα. Οχι ότι ο πρόεδρος τους κάνει χάρη και για να μένει ευχαριστημένοςχρειάζεται πέντε Αλέφαντους και δέκα Σάββες να του λένε πόσο γίγαντας είναι και οι ίδιοι να κάνουν τη χορωδία των πιστών. Οποιος το καταλαβαίνει, το καταλαβαίνει. Οι υπόλοιποι δεν χρειάζεται να το προσπαθήσουν. Η ψυχή, αντίθετα με τα πρωταθλήματα, δεν μετριέται με αριθμούς.



Ο Αντώνης Πανούτσος , πέρα από ακόμα ένα απολαυστικό άρθρο (γράφει εκατοντάδες από δαύτα κάθε χρόνο) θέτει ένα ζήτημα που επιφανειακά είναι αθλητικό , αλλά με μία προσεκτικότερη ματιά αποδεικνύεται βαθιά κοινωνικό. Και βέβαια αναφέρεται σε μία , κατά καιρούς σφοδρα αμφισβητήσιμη , παροιμία : 'Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα'.

Πριν απ'όλα να πω ότι θεωρώ και τα 11 πρωταθλήματα που έχει κατακτήσει ο Ολυμπιακός τα τελευταία 12 χρόνια απόλυτα δίκαια , όπως και την κατάκτηση του νταμπλ το 2004 από τον ΠΑΟ τη θεωρώ απόλυτα δίκαιη (όπως και την κατάκτηση των κάμποσων τελευταίων πρωταθλημάτων από τον ίδιο στο μπάσκετ). Με λύπη μου όμως διαπιστώνω ότι για πολλούς η κατάκτηση του πρωταθλήματος από κύριος στόχος που οφείλει να είναι για μία ομάδα που είναι καταδικασμένη να συντρίβει όλους τους εν Ελλάδι αντιπάλους της, δηλαδή για τον Ολυμπιακό έχει γίνει αυτοσκοπός . Πολλοί θεωρούν ότι το πρωτάθλημα πρέπει να κερδίζεται με κάθε μέσο : λυπάμαι , αλλά δεν μπορώ να υιοθετήσω τέτοιες πρακτικές.

Μία αρκετά διαδεμένη άποψη πέρυσι μετά το παιχνίδι Καλαμαριά-Ολυμπιακός και την υπόθεση Βάλνερ (βλέπε ΥΓ) ήταν 'να κάνουμε ένσταση για να πάρουμε το πρωτάθλημα' , όταν το αναμενόμενο θα ήταν 'να κάνουμε ένσταση γιατί υπήρξε παρατυπία'. Μπορεί η πρώτη άποψη να μην περιγράφει κάτι παράνομο , αλλά δείχνει κάτι μάλλον διεστραμμένο. Αντίστοιχα , υπάρχουν απόψεις που διατυπώνονται σε εκπομπές επικοινωνίας αθλητικών ραδιοφωνων : 'Γουστάρω να κερδίζω το βαζελο με κάλπικο πέναλτι από τη σέντρα'. Μιλάμε για αληθινό παραλογισμό...

Φυσικά το να υποστηρίζεις την ομάδα σου , ακόμα και να έχεις 'ψύχωση για το έβδομο' όπως είχε δηλώσει ο Κάτανετς λίγο πριν απολυθεί το 2003 είναι απόλυτα θεμιτό , έως και επιθυμητό. Αλλά το να ζητάς υπόγειες διαδρομές με παράγοντες και διαιτητές , το να ζητάς διευκολύνσεις από αντίπαλες ομάδες και άλλα τέτοια είναι πράγματα και παράνομα και ανήθικα και δεν έχουν καμία θέση στον αθλητισμό.

Το βασικό πρόβλημα όμως είναι ότι αυτό επεκτείνεται και στην κοινωνία και δε μένει μόνο στον αθλητισμό. Σύντομα θα έρθει η συνέχεια του άρθρου με μεγαλύτερη ανάλυση και μία αρκετά ενδιαφέρουσα (πιστεύω) επέκταση.

ΥΓ.Και να κάνω ένα μεγάλο υστερόγραφο διατυπώνοντας την άποψή μου για το ματς με την Καλαμαριά. Ο Ολυμπιακός δεν έπρεπε να είχε κάνει ποτέ ένσταση . Εφόσον έχασε , το ματς είχε τελειώσει. Δεδομένου όμως ότι έκανε και ότι η πρωτόδικη απόφαση (αν και νομικά αστήρικτη και εντελώς αλλοπρόσαλλη) ήταν να ξαναπαιχτεί ο αγώνας , θα έπρεπε να είχε κατέβει η ομάδα να πάρει τους 3 βαθμούς στο χορτάρι. Θα τους είχε κερδίσει εντός αγωνιστικών χώρων , ίσως εκμεταλλευόμενη κάποιες καταστάσεις και με μία κάποια νομική βοήθεια , αλλά εν τέλει η νίκη θα είχε επιτευχθεί μέσα στις τέσσερις γραμμές. Εφόσον όμως ούτε αυτό έγινε και πήγαμε στη δευτεροβάθμια επιτροπή και στη συνέχεια η Καλαμαριά προσέφυγε στο CAS , θα έπρεπε ο Ολυμπιακός να διευκολύνει όσο ήταν δυνατό την κατάσταση και να επισπεύσει τις διαδικασίες για να βγει γρήγορα η απόφαση.

Τελικά , η βαθμολογία επικυρώθηκε με βάση την απόφαση της δευτεροβάθμιας επιτροπής μιας και το CAS δεν πρόλαβε να εκδικάσει ττην υπόθεση και απέρριψε τα ασφαλιστικά μέτρα της Καλαμαριάς. Να (ξανα)σημειώσω εδώ ότι θεωρώ την κατακτηση του περσινού πρωταθλήματος απόλυτα δίκαιη : αν η ΑΕΚ ήθελε και άξιζε τόσο πολύ το πρωτάθλημα , ας είχε κερδίσει τον Αρη εντός έδρας. Αντ'αυτού ο Άρης του Ντούσαν Μπάγεβιτς πήρε την ισοπαλία με 1-1 και έκοψε το πρωτάθλημα από την ΑΕΚ : ίσως να ήταν και αυτό μία μορφή εκδίκησης του Μπάγεβιτς (πέρα από τα 4 πρωταθλήματα που κατέκτησε αργότερα ως προπονητής του Ολυμπιακού στις δύο θητείες του) προς αυτούς που του πετούσαν πεντοχίλιαρα το 1996 . Αλλά δε νομίζω να δικαιουται δια να ομιλεί μια ομάδα που στα play off τερμάτισε τρίτη , πίσω ακόμα και από τον διαλυμένο Παναθηναικό που οι οπαδοί του αντί να πηγαινουν στο γηπεδο διαδήλωναν και έχοντας εισπράξει τέσσερα τεμάχια από Παναθηναικό και Άρη ενώ δεν κατάφερε να κερδίσει ούτε καν τον Πανιώνιο στην Νεα Σμύρνη ...

Όσο για τον Παναθηναικό ? φυσικά και δεν μπορεί να μιλήσει η ομάδα που τερμάτισε για τρίτη συνεχόμενη φορά τρίτη στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος πίσω μέχρι και από την ΑΕΚ και αφού πρώτα εισέπραξε τέσσρα από το Θρύλο μέσα στον Ναό για το Κύπελλο , τον Ιανουάριο. Το πιο σημαντικό απ'όλα ήταν η χυδαία συμπεριφορά της Καλαμαριάς στο τέλος , μετά την επικύρωση της βαθμολογίας , όπου αποσύρθηκε από την υπόθεση και έτσι δε θα μάθουμε ποτέ την τελική απόφαση του CAS (η οποία όπως είναι ηλίου φαεινότερο θα δικαίωνε πλήρως τον Ολυμπιακό : οι κανονισμοί είναι σαφείς και τα δεδικασμένα ανα την Ευρώπη πολλά).Κλείνει αυτό το μεγάλο υστερόγραφο.

ΥΓ2. Και να κάνω ακόμα ένα υστερόγραφο αυτή τη φορά για το ματς της 11ης Μαίου 2003 στη Ριζούπολη : ΟΣΦΠ-ΠΑΟ 3-0. Υπενθυμίζω τις συνθήκες : μία αγωνιστική πριν το τέλος , ο Παναθηναικός κατέβαινε στη Ριζούπολη να αντιμετωπίσει τον Ολυμπιακό με 3 βαθμούς προβάδισμα . Ο Παναθηναικός ήθελε νίκή ή ισοπαλία για να κατακτήσει και μαθηματικά το πρωτάθλημα που θα ήταν το πρώτο μετά από 6 συνεχόμενα του αιωνίου αντιπάλου του ή ήττα με ένα γκολ διαφορά ώστε εάν στην τελευταία αγωνιστική Ολυμπιακός και Παναθηναικός έφερναν το ίδιο αποτέλεσμα (πράγμα που έγινε) , οι διαφορές τους θα λύνονταν σε μπαράζ.

Αντί για όλα αυτά ο Παναθηναικός πήγε στη Ριζουπολη και κονιορτοποιηθηκε από τον Ολυμπιακό ο οποίος τον συνέτριψε με 3-0 σκορπίζοντας τον στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.Το σκορ μαλιστα θα μπορούσε να πάρει επικές διστάσσεις εάν στο τέλος ο Ολυμπιακός ήταν πιο προσεκτικός στο τελείωμα των τετ-α-τετ με Τζόρτζεβιτς , Οφοίκουκε και άλλους.

Ακούστηκαν πολλά για συνθήκες τρομοκρατίας στο γήπεδο και άλλα φαιδρά : όποιος δει το βίντεο του αγώνα θα διαπιστώσει ότι στα 90 λεπτά του αγώνα , στα 90 αυτά αγωνιστικά λεπτά , εκεί που παίζεται το ποδόσφαιρο , εκεί που πρέπει να αποδειξεις ποιος είναι καλύτερος , στον αγωνιστικό χώρο της Ριζούπολης δεν έπεσε ούτε τσίχλα . Οσα έγιναν πριν ή μετά είναι σαφώς καταδικαστέα (άλλωστε υπήρξε τιμωρία της έδρας του Ολυμπιακού : λάθη έγιναν και τιμωρηθήκαμε για αυτά) , αλλά εκεί που παίζεται το ποδόσφαιρο , δεν έπεσε ούτε τσίχλα .

Ο Ολυμπιακός έχει κερδίσει με 2-4 μεσα στην Τούμπα ενώ από την 4 έφευγαν κατά τη διάρκεια του αγώνα πέτρες , νιπτήρες , μέχρι και σιφώνια που είχαν ξηλώσει από τις τουαλέτες. Αλλά ακόμη και έτσι, σε καθεστώς ζούγκλας και τρομοκρατίας , έδειξε ποια έιναι η καλύτερη ομάδα θριαμβεύοντας με 2-4 . Γιατί έτσι κάνουν οι ομάδες που έχουν την πραγματική υπεροχή : κερδίζουν τον αντίπαλο ό,τι και αν γίνεται στην εξέδρα και συντρίβουν αυτόν που έρχεται για τρία αποτελέσματα (νίκη , ισοπαλία ή ήττα με ένα γκολ διαφορά) με 3-0 ...

ΥΓ3. Δεν είναι στήλη το 'Περί στόχου και αυτοσκοπού' , απλά σπάω το άρθρο στα δύο για να διατυπώσω και παράπλευρες απόψεις . Η συνέχεια θα έρθει μέσα στις επόμενες λίγες μέρες.